28. Trainingsleer: hoe train je altijd met resultaat?

Dit is de 28ste aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit en Jurgen het over ‘Trainingsleer: hoe train je altijd met resultaat?’.

Sneller, hoger, sterker en gezonder: het zijn de beloofde opbrengsten van hard trainen. Maar niet iedereen verbetert tijdens een trainingsprogramma; sommigen mensen zelfs helemaal niet. Hoe zorg je ervoor dat je profijt van een training hebt en dat je lichaam ook op langere termijn reageert op de aangeboden prikkels?

Non-responders en trainingsleer

Ze zijn vaak de lastpakken voor een onderzoeker die op zoek is naar snelle resultaten en een simpele statistische analyse: mensen die niet, of zelfs tegendraads, reageren op een onderzochte interventie. Non-responders worden ze genoemd en ze worden regelmatig aangetroffen in experimentele studies naar (genees)middelen of het effect van een hoogtestage op de fysieke prestatie. Maar ook als het om sport en bewegen gaat, zijn er mensen bij wie een trainingsprogramma niet lijkt aan te slaan.

Het was één van de belangrijke conclusies van de HERITAGE family study die eind vorige eeuw in vijf Amerikaanse en Canadese onderzoekscentra uitgevoerd werd. Ruim 700 leden van in totaal 130 families, die gezond waren maar weinig aan sport deden, werden twintig weken lang onder begeleiding aan een gestandaardiseerd en progressief fietsprogramma van in totaal zestig trainingen onderworpen en de effecten ervan op hun gezondheid aan de hand van een batterij aan parameters bepaald. Die vielen gemiddeld genomen weliswaar positief uit, maar hoofdonderzoeker Claude Bouchard merkte tevens op dat er een enorme variatie tussen mensen was en dat sommigen ogenschijnlijk nul profijt van de training hadden.

Ander onderzoek in de grote variatie in trainingsverbetering

De bevinding dat er een grote variatie bestaat in de lichamelijk reactie van mensen op een beweegprogramma is inmiddels bevestigd in andere onderzoeken. In 2017 kwam een groep van internationale onderzoekers bij elkaar in Baton Rouge in de Verenigde Staten om de bestaande studies op een rij te zetten. Hun conclusie: ongeacht de precieze lengte van het totale programma (vanaf twintig weken tot twaalf maanden) en de frequentie, duur en intensiteit van de trainingen, en ongeacht om welke groep proefpersonen het gaat, er bestaat een groep mensen die amper lijkt te reageren op een vaststaande ‘dosis’ inspanning, zelfs wanneer dat onder professionele begeleiding gebeurt. In het geval van een programma dat gebaseerd is op de algemene beweegrichtlijnen gaat het hierbij om zo’n één op de vijf mensen die als een non-responder kunnen worden gezien.

In de 28^e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast bespreken Gerrit en Jurgen waar de grote variatie in trainingsverbetering vandaan komt en hoe een sporter ervoor zorgt dat hij geen non-responder wordt. Tijdens het ‘Zoomen met Vroemen’ vertelt coach Guido Vroemen trainingsleer en welke acties hij allemaal onderneemt zodat zijn atleten optimaal blijven reageren op de training.

Bronnen en handige links

• Het artikel van Jurgen waar het allemaal mee begon: “Trainen zonder resultaat: non-responders onder de loep” (verschenen in Sportgericht, nr 4, 2020). https://jurgenvanteeffelen.nl/trainen-zonder-resultaat-non-responders-onder-de-loep/ .
• Hoeveel moet je bewegen volgens de beweegrichtlijnen? https://www.allesoversport.nl/artikel/hoeveel-moet-je-bewegen-volgens-de-beweegrichtlijnen/.
• Sportrusten over supercompensatie en het belang van herstel: https://www.sportrusten.nl/wat-doe-je-als-je-blijft-hangen-op-hetzelfde-niveau/.
• Boek ‘Fast-track triathlete’ van Matt Dixon.
• Website Rob Veer: https://www.robveer.com/.
• Website Jeroen Rietvelt: https://www.jeroenrietvelt.nl/.

Video over Trainingsleer: hoe train je altijd met resultaat?