Dit is de 226e aflevering van de Slimmer Presteren Podcast, over sport, onderzoek en innovatie. In deze aflevering hebben Gerrit, Jurgen het met Laurens van Kouwenhove over:
Nóg meer winst met hardloopschoenen die door de computer ontworpen zijn?
Soms lijkt het alsof het niet meer om lopen gaat, maar om zooltechniek. Dikke schuimen, carbonplaten, rocker-profielen… en nu: schoenen die volledig zijn ontworpen met behulp van biomechanische data. In deze aflevering verkennen we of dit de volgende stap is in de evolutie van prestatiegerichte schoenen.
De aanleiding: het nieuwe topmodel van Puma, ontworpen op basis van de loopdata van honderden atleten. Maar de aflevering gaat over meer dan alleen deze schoen. Wat betekent het als ontwerpers steeds slimmer, technischer en individueler gaan werken?
Van barefoot naar big tech in je schoen
De schoenrevolutie begon met minimalisme, maar sloeg om naar maximalisme: meer demping, meer terugvering, en meer plaat. In eerdere afleveringen spraken we daar al over, onder andere met Wouter Hoogkamer, “Mister 4%”.
Nu is er een nieuwe ontwikkeling: het gebruik van uitgebreide biomechanische datasets om een schoen van de grond af aan te ontwerpen. Met andere woorden: niet meer verbeteren op gevoel, maar op basis van metingen.
Wat Laurens van Kouwenhove ontdekte in het lab
Bewegingswetenschapper Laurens van Kouwenhove onderzocht jarenlang de relatie tussen lichaamsdata en schoenontwerp. Wat hij zag: niet iedereen loopt beter op dezelfde schoen. “Voor sommige lopers is minder demping juist beter,” vertelt hij. En: “Het blijft een black box wat de ideale schoen is voor iemand.”
Zijn onderzoek begon bij orthopedische schoenen, maar de principes zijn nu overgenomen in de sport. Hoewel hij niet meewerkte aan het Puma-project, vermoedt hij dat de ontwerpers zijn eerdere publicaties hebben gebruikt als inspiratie. En het idee klopt: als je 200 lopers scant en vergelijkt, zie je patronen. Die kun je gebruiken in je ontwerp.
Prestatiewinst of placebo?
Op papier kun je van alles optimaliseren: zoolhoek, plaatpositie, energieverlies bij de landing. Maar de realiteit is minder voorspelbaar. De ene loper zweert bij een bepaald model, de andere krijgt er enkelpijn van. Het placebo-effect is bovendien krachtig. Studies tonen aan dat alleen al dénken dat je een ‘snelle’ schoen draagt, je snelheid kan beïnvloeden.
Daarom zegt Laurens: “Technologie helpt, maar uiteindelijk loop je nog steeds met je eigen lijf.”
De toekomst: gepersonaliseerde schoenen?
Als data en ontwerpsoftware zich blijven ontwikkelen, is de volgende logische stap: schoenen op maat. Niet alleen qua maatvoering, maar ook qua biomechanica. Maar dat roept vragen op. Hoe eerlijk blijft de competitie? Hoe regel je de toegankelijkheid? En wil je als sporter zélf nog snappen wat er aan je voeten gebeurt?
Volgens Laurens zit de winst voorlopig niet in het one-size-fits-all model. “Je moet begrijpen voor wie een schoen werkt. En voor wie niet.”
Vragen die in deze aflevering worden beantwoord zijn:
Wat maakt een hardloopschoen echt prestatiebevorderend?
Volgens bewegingswetenschapper Laurens van Kouwenhove draait het niet om één element, maar om de combinatie van demping, plaat, zoolvorm en afwikkeling. “En voor wie het werkt,” benadrukt hij. Want wat voor de een winst oplevert, voelt voor de ander onnatuurlijk.
Waarom is het nieuwe Puma-model zo bijzonder?
De Fast-R Nitro Elite 3 is ontworpen op basis van loopdata van honderden atleten. Niet op gevoel of stijl, maar met biomechanische input. De schoen is daarmee een voorbeeld van hoe data het ontwerp steeds preciezer maakt. Maar: dat betekent nog niet dat hij voor iedereen werkt.
Kun je placebo-effecten hebben bij loopschoenen?
Zeker. Jurgen verwijst naar studies waarin atleten dachten dat ze een snellere schoen droegen — en daardoor ook sneller liepen. Verwachting speelt dus mee. Daarom is het belangrijk om te testen wat jouw lichaam echt prettig vindt, los van de marketing.
Wat is een rocker-profiel, en waarom is het belangrijk?
Een rocker-profiel is de gebogen zoolvorm die de afwikkeling van je voet beïnvloedt. Dat helpt energie besparen, mits goed afgestemd op je looppatroon. Te veel ‘roll’ kan juist instabiliteit geven. Het gaat dus om afstemming, niet om extremen.
Gaan we straks allemaal op gepersonaliseerde schoenen lopen?
Het kán technisch, zegt Laurens, maar of het wenselijk en betaalbaar is, is nog maar de vraag. Gepersonaliseerde schoenen vragen veel data en maatwerk. De toekomst ligt waarschijnlijk in modellen die beter zijn afgestemd op specifieke looptypes — zonder voor iedereen uniek te zijn.
Handige bronnen en links:
- De studie naar het placebo-effect van superschoenen: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/19424280.2025.2458330
- De publicatielijst van Laurens van Kouwenhove: https://research.rug.nl/en/persons/laurens-van-kouwenhove/publications/
- De preprint van Hoogkamer en co. waarin ze de nieuwe Puma schoen hebben onderzocht: https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2025.04.13.648601v1
- Aflevering 37 met ‘Mister 4%’ Wouter Hoogkamer: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-2/nieuwe-hardloopschoenen-wat-valt-er-nog-te-winnen-met-wouter-hoogkamer/
- Aflevering 53 over de voortdenderende hardloopschoenrevolutie: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-3/de-hardloopschoenrevolutie-dendert-voort-toch-maar-aan-de-dikke-zolen/
- Aflevering 168 met een schoenenupdate: https://slimmer-presteren-podcast.nl/seizoen-8/168-eindejaarsaflevering-het-laatste-schoenennieuws-terugblikken-en-vooruitkijken/
